Kaunas sonbahar festivali

 Şu ülkede kaldığım 1 ay içerisinde çok bi ilginçlik olmadı(zaten ne olacak,ufacık yer,olay olmuyor),ammavelakin arkadaşlar sırf aksiyon olsun diye 2 kere sonbaharı kutlamak için festival düzenledi.
 Zannedersem pagan kökenleriyle alakalı bu olay(bizim nevruz gibi).Sonuçta hıristiyanlığı en geç kabul etmiş millet litvanlar.

 Festival dediğime bakmayın,açık hava pazari demek daha uygun olur.Bir tanede konser alanı ayarlamışlar ve bunların hepsi Laisveste oluyor(1.5 kilometrelik 'istiklal caddesi' diyeyim).

 İşin fantastik olan kısmı ufacık ülkede 1.5 kilometrelik trafiğe kapalı bir caddeyi nasıl esnafla doldurdunuz lan?

 Herneyse,konumuza geri dönersek:

Kaunasta eylül ayında 2 defa yapılan bir festival bu(diğer şehirlerde var mı bilmiyorum),cuma günü başlayip pazar akşamı bitiyor.Litvanyanın her yerinden insanlar gelip stand açiyorlar buraya.

Basitçe,hediyelik eşya almak için gidebileceğiniz en iyi yer.Ayrica çok orijinal şeyler bulmak mümkün.

 Fotoğraflarla anlatıcam:

 bu aşağıdaki mumlar bildiğiniz mumlardan değil.
 Balla karıştırıyorlar.

  bu kupalar ünlü çok.Fantastik dizaynlar bulunabilir.

 sabun:

 bu yayla okun neden orada durduğunu anlamadım şahsen.Sahibi de yoktu.

 En orjinali bu işte! Eve bir tane alınası.

 bu arkadaşlar ufak bir şirket anladığım kadarıyla.Yaban domuzunu avlayip direk etini satiyolar.

 Bu festivalde garip bi şekilde çok fazla bal üreticisi gördüm.Balların gerçekliğini şöyle teyit edebilirsiniz:

  Özellikle bu bal satıcısının ballarına bütün kovan gelmişti heralde.
Lakin dikkat edilmesi gereken konu şu.Adamlarda 3 çeşit bal var,arılar açık ve koyu renkli olanına gelmiyolar.
 Bi tane kaptım bunlardan eve götürmek için.

 Klasik litvanya tatları bulunabilir:

 Etler domuz olduğu için beni pek açmadı(bin kere denedim,hala sevemedim).Lakin ceburekai vs. yenilebilir.

 Bunun dışında ballı gira satan bir mekan mevcut.Tadı güzel baya.

Konser alanı kuruluyor demiştim,bakın bakalım neler yapmışlar:

 Bu hatunlar profesyonel dansözlük eğitimi almakta.Yok artık.

 Bunun dışında eski usül ekmek yapan bir yer var,çok değişik lan.

  O ekmeklerin hepsi yanık çıkıyor yalnız,lakin millet deli gibi almakta.

  Referandum yapiyolardı,sorduk ne iş diye?

 Olay şu:

 Bu elemanlar ciddi suç işleyenlerin idam edilmesini istiyolar,bunun için bir yasa tasarısı çıkarılmasını istemekteler.Litvanya kanunlarına göre ise,eğer 300.000 imza toplanırsa,parlamentoda bu konu görüşülebiliyor.

 Bizde niye böyle bi kanun yok acaba?

 AB yasalarına göre idam olamayacağından dolayı bu iş yalan olur.Birisi söyleseymiş ya?

 Ayrica ve ayrica,harbi patatesi önünüzde bir makine ile doğrayip,kızartıp,üstüne sos ekleyip cips yapan mükemmel bir abi mevcut:

 Makine harbi harbi çok basit birşey,eve alınması elzem.En azından harbi patates lan.

 Festivalin en fantastik 2lisi:

 Tiplerden anlayacağınız üzere bu herifler kızılderili.Harbi kızılderili ama.10 aile mi ne yaşiyolarmış.

Nerden geldiniz abi manyak mısınız,hangi kabileye mensupsunuz diye sormadım.

 Hoş ABD'de kızılderilileri hapsettikleri yerler göz önüne alınırsa iyi yapmışlar.

 Festival bu kadar.En orjinal ve en ucuz hediyelik eşyaları alabileceğinizi söylemiş miydim?

 Bu kızılderililer dışında benim açımdan çokta değişik birşey yoktu(balcı abi hariç),zaten aşağı yukarı herşeylerine aşinayım bu adamların.

  

 Fantastik bir hikayeyle konumuzu kapatalım:

Bu cips yapan abinin önünde sıra vardı biz gittiğimizde.Sıradayken oraya buraya bakıyordum,1 tane çift gördüm,aha dedim bunlar kesin türk.

 Elemanlar sıraya girdi arkama,türkçe konuşuyolar.Selam verdim,erasmuslu musunuz geyiği çektim kendilerine.

Sonunda eleman demez mi kız arkadaşına*hangi dilde konuştuğumuza dikkat etmemiz gerek* diye.

 Öldürmeyiz panpa merak etme.

 Hadi bakam iyi okumalar.

Litvanya Mutfağı

Başlık belli,fransızcasını da yazıyım daha da anlaşılır olsun;Le mutfak de Litvanya.
 Çok mu belli oluyo acaba fransızcayla sorunum olduğu?

 Konuya geri dönersek;

Açık konuşmak gerekirse buraya gelmeden önce bu heriflerin kendi yemek kültürü olduğunu bilmiyodum(eski sovyet ülkesi ya,ondan dolayı).Hoş bizde fixtir *panpa avrupada ne yemek kültürü yaaaeee*(bende dedim,hatta italya için dedim,lakin imamın dediğini yapın,yaptığını yapmayın).Var abicim,bize ters olsada avrupanın her ülkesinin kendine özgü bi yemek kültürü mevcut.Biz kabul etsekte,etmesekte.Baştan söyliyimde şunu.

 Daha önce de yazdığım gibi(litvanya hakkında bilinmesi gerekenler başlığını okuyunuz efenim),burada bir zamanlar karay türkleri yaşiyomuş.Bundan dolayı bu adamların yemekleri bizim ağız tadımıza az buz uyuyor diyebilirim rahat rahat.

 Yemeklerinin hepsini denemedim,christmas için ayrı var,onun bunun için ayrı ayrı yemekleri var adamların.Ben sadece en sık karşılaşacağınız yemekleri ve genel olarak kültürü anlatıcam.
 Resimleride googledan çalıcam.

 1)İlk olarak Litvanya usulü Borş(doğru yazdım heralde) çorbasıyla başlayalım:
Borş çorbası zaten rusya dahil bütün eski sovyet ülkelerinde mevcut.Ufak tefek değişiklikler oluyor ülkeden ülkeye.

 Litvanyadaki soğuk içiliyor.Şöyle bişey:

 Şimdiye kadar sürüyle değişik ülkenin yemeğini yemişimdir.Bu çorba en tiksinç,en iğrenç tada sahip olanların başında geliyor.
 Hiç denemeyin,zamanınıza yazık.

 2)Dumplings:Aslında dumplings(litvancada koldunai) denilen yiyecek dünyada çoğu yerde mevcut.Bizdeki *mantı* oluyor türkçesi.
Litvanyada genelde sour cream denilen ekşi kremayla servis edilir.Kızartma veya haşlama şeklinde yapılabilir.
 İçindeki et ise tavuk,kuzu veya domuz olabilir.Süpermarketlerde dondurulmuş olarakta bulunabiliyor.
Eğer sour cream yoksa yoğurtta konulabilir ama aynı tadı kesinlikle vermiyor.

Şimdiye kadar yediğim en güzel yemekler arasında ilk 10'a girer rahat rahat.
Haşlanmış:

 Kızartma:

 Haşlama olanı favorim.Restoranlarda da bulunabilir.

 3)Tavuk çorbası(vistos sultinys):Tam çevirisi tavuk çorbası değil ama en yakın çeviri bu şekilde.Çokta anlatmaya lüzum yok gerçi bunu.

 Farklı olan tarafı buna değişik baharatlar katılabiliyor,bardakta veya tabakta içebilirsiniz.Genelde tavuk kemiği konuluyor içine.Öyle içiyosunuz.

 Kaunasta Laisves ave.(ana cadde diyelim biz)de bunu yapan güzel bir yer varda,litvanca bilen biriyle gitmeniz gerek.

 Sabah içilmesi uygun olur.

Şu yani:

 4)Cepelinai:Bunu anlatmanın en kolay yolu şu:

İçli köfteyi düşünüyosunuz efenim,lakin içli köftenin dışını atıp,yerine *patates* koyuyorsunuz,oluyor size cepelinai.

 Patatesten yapılır,içine et,peynir vs. konulabilir(genelde domuz eti koyuluyor),ekşi kremayla servis edilir.Tadı güzel olmasına rağmen ağır olduğundan dolayı mideye oturur baştan söyleyeyim.

  Şöyle birşey:

  5)Ceburekai:Bu karay türklerinden gelme bir yemek.Bizim çiböreğin hemen hemen aynısı.Gözlemeye benzetilebilir ayrıca.Bu yemeği özellikle kumsalda satıyolar,satan hatunlar genelde *gel canım benim ne satiyosun onları,Tr'ye gel manken ol* kafasında.Dikkat edelim,evet.

 İçinde domuz eti olur genelde.Fast food tarzı satılıyor.

 Tadı güzel,zaten bizim ağız tadımıza uygun.

  6)Kıbın:Bu da karay türklerinden gelme.Şekli şemali ve tadı kıymalı poğaçaya benziyor.Litvanyada Trakai'de halis kibin yapılır(karaylarin yaşadığı şehir,çok kalmadılar şimdi).Diğer şehirlerde bulması zor(eski şehre giden caddede bir tane mekan açmışlar,geçen gün gördüm,başka yok şehirde).

  Orijinali kuzu etinden yapılmadır,lakin tavuk ve domuz versiyonları mevcut.En güzel kuzu etiyle oluyor.

   7)Skruzdelynas:Bu bir tatlı çeşidi aslında da sorun bunu nasıl anlatacağımı bilememem.Kendisi kule şeklinde olup trilyon tane hamur işinin birbirine *yapıştırılması* ile oluşturulmuş,üstü bal kaplı,tepesinde az buz susam olan bir tatlidir.Her yerde bulunur.

 Tadını sevmedim,babasını da sevmezdim zaten.

  

 Yukarıda görülen malzeme kendisi oluyor.

  

  8)Varskes Surelis:Bunun ingilizcesi *curd snack* yani lor peynirli bir çeşit tatlı.Bütün baltık ülkelerinde+bazı eski sovyet ülkelerinde yapılır ve çatır çatır satılır her yerde.Milletin dediğine göre aslen sovyet yapımı bişey ve baya baya tüketilirmiş sovyetler zamanında.Resmi googledan çalıcam:

   

 Basitçe dersek,çikolata kaplı tatlandırılmış şekerli lor peyniri.Trilyon tane değişik aroması var(kivilisini bile gördüm).Tadı bana garip gelmişti ilk defa,sonra alıştım.Hani yoksa aramam kendisini.İlişkimiz o şekilde.Arada bizim hatun almasa kendisini görmicem yani.

   9)Gira:Geldik *komünist kola*sına.Bu içeceğe yakışan en güzel isim komünist kolası.Yapımı çok kolay(evde yapılabilir),alkolsüz bir içecek.Tadı bira/kola arası birşey.Litvanyada *gira*,genelde doğu avrupa ülkelerinde *kvas* denir.Bazı markalar bunun içine baharat falanda katıyor.

 Şahsen kendisini severim.

  Gira dışında ülkede ciddi bir bira kültürü mevcut.Şahsen birayla çok aram olmadığı için denemedim.En ünlüsü Svyturys adlı Klaipeda'da üretilen bir bira.

  Votka zaten her yerde,her şekilde tüketilmekte.Trilyonlarca çeşidi var.Daha dün kavun-karpuz aromalı %5 alkol içereninden aldım mesela.Likör gibi bişey.

 Ekmek konusuna gelirsek(bizim için hayati bi ürün abicim):

Fırın kültürü mevcut,her ekmeği bulabilirsiniz.Ama adamların geleneksel olarak tükettiği ekmek *siyah çavdar ekmeği*.İskandinavyada ve diğer baltık ülkelerinde de aynı.Neden böyle saçma sapan tatsız tutsuz ekmeği tüketiyolar bilemem.Beni alakadar etmiyo zaten.

Bu saydığım yemekler/içecekler en popülerleri,daha öncede dediğim gibi özel günlerde tükettikleri sürüyle yemek mevcut ama onlara denk gelemedik daha.

 Bu mutfak güzel ama en büyük sorunu baharat koymamaları.Kibin yaparken,Cepelinai vs. yaparken etin içine baharat koyulmuyor,sonuç olarak bir tat eksikliği sorunu yaşanıyor.Son zamanlarda bunu aşmaya başladılar gerçi.

 Hoş baharat konusunda adamları suçlayamazsın.Bu tür şeyler tarihten geliyor,litvanyanın ipek/baharat yolu üzerinde bulunmaması tamamen kendi şanssızlıkları.Yapacak birşey yok.

 Bunun dışında ülke genelinde italyan mutfağına(özellikle pizza) aşırı bir ilgi mevcut.Kaunasta en ünlüsü *pas paolo* denilen bir yer.Bunun dışında ülke genelinde yayılmış franchising tarzı çalışan mekanlar mevcut.

 Son olarakta,yemeklerinin çoğu diğer doğu avrupa ülkeleriyle benzer(özellikle polonya,tarihten geliyor bu olay).Çok öyle aman aman bir farklılık yok kibin dışında.

 Bu değişik bir başlık oldu.Hadi bakam iyi okumalar.

Klaipeda-Litvanya

 Daha önceki yazımda nereye gideceğimi yazmamıştım.Belli olduğunu düşünüyorum başlıktan.Zaten öyle herşeyi yazmaya gerek yok,sürpriz kalsın biraz

 Klaipeda eski bir alman şehri(memel deniyor almancada).Özet geçersek,litvanyayla almanya arasında gidip gelmiş,bir süre özerk olmuş,sovyetlerle beraber litvanyaya bağlanmış sonunda.

 Kültürel önemi ise burada ilk defa latin alfabesiyle litvanca kitaplar yazılmış.

 Birde önemli bir liman şehri.Bazı cruise gemileri buraya gelmekte.Sovyetler zamanında sovyetlerin batı kıyısındaki tek buz tutmayan limanıymış.

 Bunun dışında eğer türkiyeyle karşılaştırırsak(niye karşılaştırıyoruz onuda bilmiyorum,böyle bişey var bizde),antalya/izmir gibi bir konumu oluyor.Ülkedeki ünlü tatil mekanları burada veya buraya yakın(mesela palanga).

 Kaunastan Klaipedaya 3 saatlik bir otobüs yolculuğuyla varılabiliyor.Trenlede gidilebilir ama saçma bir aktarma mevcut.Bu herifler neden tren yolunu aktif bir şekilde kullanmıyor(kaunas-vilnius arası hariç) sorulması gerek.Abicim dümdüz ülkeniz var zaten,bas treni keyfine bak yahu.

 Bunun dışında,daha önce buraya gitmek istemiştim,lakin sürekli bişey olmuştu gidememiştim,artık kısmet bu zamanaymış(aynı şekilde rigayada gidememekteyim,olaya bakarmısın).

 Günübirlik olarak gidiverdik,zaten 3 saat falan yetiyor şehre.

Haritamızı  görelim:

 Otobüsle,tren istasyonları yanyana.

 Tren istasyonu:

 Şehirde sağa sola tamamen rastgele serpiştirilmiş heykelcikler mevcut.Bunlardan ilki:

                                     

 Nereye gidiyoruz?

 Normal şartlarda turizm bürosuna uğramayı düşünmüyordum ama hatun ısrar etti bir tane harita alıverdik.Şehir ufacık olduğundan dolayı doğru düzgün bakmadık ama olsun.

 Eski şehre giderken heykel parkından geçiyorsunuz(zorunlu değil tabi geçmek),*herifler yapmış panpa* dedim.

 Baya büyük,Haifadaki gibi değil.

 Aynı parkta bir anıtta mevcut(neyle alakalı unuttum bak şimdi).1923 yazdığına göre bu adamların ilk bağımsız oldukları zamanlarla bir alakası vardır illaki.

 Benzer şekilde 2.dünya savaşında litvanyada öldürülen yahudilere ithafen yapılmış bir anıtta mevcut:

 Bu durum biraz karmaşık olmakla beraber,ülkedeki bütün yahudileri nazilere vermiş Litvanlar.Bazıları saklamış falan.

 Sonuç olarak şu an ülkede yahudi falan yok.Geçmiş olsun efenim.

Eski şehre doğru ilerlerken posta idaresinin binasını gördük.

  Tamamen çekemedim büyüklüğünden dolayı.Bina 600 yıllık falan.

 Herifler bizim haydarpaşayı yaktığımız gibi yakmiyor,tutup posta idaresinin ofisi falan yapıyor.Ne diyim be birader?

 Az ilerde şu fantastik ikiliyi gördük:

 Arkadaşlar erasmusçu değildi,burada yaşayan kebapçı tayfasından olması büyük ihtimal dicemde,kebapçıda görmedim be(illaki vardır gerçi).

  Normal şartlar altında avrupada türk görünce şaşırmam(niye şaşırıyım lan?),lakin litvanya bize göre o kadar sapa,o kadar bilinmeyen bir yer ki(lütfen bilinmesin),insan şaşırıyor görünce.Hele Klaipeda daha da sapa bir yer.

 Eski şehre köprüden ulaşıyorsunuz efenim:

 Köprü çevresinde daha önce dediğim gibi rastgele konulan heykellerde mevcut:

  Neptün olabilirde,bu adamların yunan tanrılarıyla pek bi alakaları yok(hatta hiç yok).

 Köprünün girişinde baya milliyetçi(türkiye türklerindir tarzı) bir yazı mevcut,fotoğrafını çektim de,bu tür milliyetçilik tiksinti verdiğinden dolayı koymuyorum buraya(facebookta var).

 Eski şehre girince şu harita karşılıyor sizi:

 Görüleceği üzere ufacık bir eski şehir mevcut.

Binaların çoğu ayakta ama o kadar eski değil(13.yüzyıldan 17.yüzyıla kadar).O bakımdan normal karşılanabilir hala binaların ayakta kalması.

 Eski şehirde birkaç tane görülmesi gereken müze mevcut,lakin haftasonu gittiğimiz için hepsi kapalıydı.Demirciler müzesi,saat müzesi ve tarih müzesi bunlar arasında sayılabilir.

 Bizde eski şehrin merkezindeki market alanına gidiverdik:

 Aynı meydanda yer alan tiyatro:

 Eski şehirden genel fotolarla devam edeyim:

 Litvanyadan alınması gereken en önemli şey en çok Klaipeda'da çıkıyor:

 Kehribar en çok deniz kenarında bulunduğundan dolayı,en çok klaipeda'da var.Şimdiye kadar gördüğüm en büyük kehribar mağazasıda burada.

 En nihayetinde kumsaldan toplayabilirsiniz.

En çok bal rengi kehribar(honey amber) çıkıyor,en nadiride *cherry amber* denilen kiraz rengi kehribar.Gayet güzel modeller var,tavsiye ederim.

 Aynı şekilde Letonya ve Estonyada da kehribar bulunabilir.Rusyada da mevcut ama St.Petersburgdan gördüğüm kadarıyla gerçek kehribar kullananan çok yer yok.

 Helsinkide de ufakta olsa kehribar kültürü mevcut.

 Tallinndeki fiyatlar Litvanyadan daha yüksek söyleyeyim.

Bagajınızda yer varsa(ki bende yok,ühü) eve aksesuar olarak bulunabilecek gayet güzel modeller var.

Eski şehirden sonra istenirse liman bölgesine gidilebilir.İşimiz gücümüz olmadığından dolayı gidiverdik.

  

  Şu çok orjinal:

 Klaipedanın tam karşısında ufacık tefecik bir ada mevcut.Adamlar bu adaya müze yapmışlar gemilerle alakalı.

 Lakin sıkıntı şu:

Hem bizim tembelliğimizden,hemde müzenin pahalı oluşundan,hemde saatte 1 tekne karşıya gittiğinden,hiç uğraşamadık valla karşı tarafa gitmeye.

 Uzaktan fotoğrafıyla yetindik:

Liman bölgesinde köpeğiyle beraber gidenlere *panpa görüşürüz* diyen bir heykelcik mevcut:

 Şehirden manzaralar:

 İskandinav kulübünden:

 Burada neden böyle bir kulüp var,neden bu kadar eski,amacı nedir gibi soruların cevaplarını merak etmekteyim.

 Ne alaka abi iskandinav kulübü?

 Açık konuşmak gerekirse burası hakkında hiçbir beklentim yoktu,beklentim olmamasının bir sonucu olarak beğendim.Güzel şehir(adamların standardına göre şehir).

 Litvanyadaki rus oranı en çok olan şehir ayrıca.Ekşisözlükte *en güzel hatunlar klaipeda'da* falan yaziyorda,öyle birşey görmedim ne yalan söyliyim.

 Zaten bu amaçla geliyosanız gelmeyin be.Erasmus diye birşey var zaten o amaçla yapılan,sezonuda açtılar zaten,paso türk görüyorum sokakta(hatta demin kavga ediyorlardı bir çift,herif vurdu falan,adam kız arkadaşıyla litvanyaya erasmusa geliyor,bravo çok akıllı bir seçim panpa).

 Sonraki yazım yine bir sürpriz olacak,olmalı.