Litvanya Mutfağı

Başlık belli,fransızcasını da yazıyım daha da anlaşılır olsun;Le mutfak de Litvanya.
 Çok mu belli oluyo acaba fransızcayla sorunum olduğu?

 Konuya geri dönersek;

Açık konuşmak gerekirse buraya gelmeden önce bu heriflerin kendi yemek kültürü olduğunu bilmiyodum(eski sovyet ülkesi ya,ondan dolayı).Hoş bizde fixtir *panpa avrupada ne yemek kültürü yaaaeee*(bende dedim,hatta italya için dedim,lakin imamın dediğini yapın,yaptığını yapmayın).Var abicim,bize ters olsada avrupanın her ülkesinin kendine özgü bi yemek kültürü mevcut.Biz kabul etsekte,etmesekte.Baştan söyliyimde şunu.

 Daha önce de yazdığım gibi(litvanya hakkında bilinmesi gerekenler başlığını okuyunuz efenim),burada bir zamanlar karay türkleri yaşiyomuş.Bundan dolayı bu adamların yemekleri bizim ağız tadımıza az buz uyuyor diyebilirim rahat rahat.

 Yemeklerinin hepsini denemedim,christmas için ayrı var,onun bunun için ayrı ayrı yemekleri var adamların.Ben sadece en sık karşılaşacağınız yemekleri ve genel olarak kültürü anlatıcam.
 Resimleride googledan çalıcam.

 1)İlk olarak Litvanya usulü Borş(doğru yazdım heralde) çorbasıyla başlayalım:
Borş çorbası zaten rusya dahil bütün eski sovyet ülkelerinde mevcut.Ufak tefek değişiklikler oluyor ülkeden ülkeye.

 Litvanyadaki soğuk içiliyor.Şöyle bişey:

 Şimdiye kadar sürüyle değişik ülkenin yemeğini yemişimdir.Bu çorba en tiksinç,en iğrenç tada sahip olanların başında geliyor.
 Hiç denemeyin,zamanınıza yazık.

 2)Dumplings:Aslında dumplings(litvancada koldunai) denilen yiyecek dünyada çoğu yerde mevcut.Bizdeki *mantı* oluyor türkçesi.
Litvanyada genelde sour cream denilen ekşi kremayla servis edilir.Kızartma veya haşlama şeklinde yapılabilir.
 İçindeki et ise tavuk,kuzu veya domuz olabilir.Süpermarketlerde dondurulmuş olarakta bulunabiliyor.
Eğer sour cream yoksa yoğurtta konulabilir ama aynı tadı kesinlikle vermiyor.

Şimdiye kadar yediğim en güzel yemekler arasında ilk 10'a girer rahat rahat.
Haşlanmış:

 Kızartma:

 Haşlama olanı favorim.Restoranlarda da bulunabilir.

 3)Tavuk çorbası(vistos sultinys):Tam çevirisi tavuk çorbası değil ama en yakın çeviri bu şekilde.Çokta anlatmaya lüzum yok gerçi bunu.

 Farklı olan tarafı buna değişik baharatlar katılabiliyor,bardakta veya tabakta içebilirsiniz.Genelde tavuk kemiği konuluyor içine.Öyle içiyosunuz.

 Kaunasta Laisves ave.(ana cadde diyelim biz)de bunu yapan güzel bir yer varda,litvanca bilen biriyle gitmeniz gerek.

 Sabah içilmesi uygun olur.

Şu yani:

 4)Cepelinai:Bunu anlatmanın en kolay yolu şu:

İçli köfteyi düşünüyosunuz efenim,lakin içli köftenin dışını atıp,yerine *patates* koyuyorsunuz,oluyor size cepelinai.

 Patatesten yapılır,içine et,peynir vs. konulabilir(genelde domuz eti koyuluyor),ekşi kremayla servis edilir.Tadı güzel olmasına rağmen ağır olduğundan dolayı mideye oturur baştan söyleyeyim.

  Şöyle birşey:

  5)Ceburekai:Bu karay türklerinden gelme bir yemek.Bizim çiböreğin hemen hemen aynısı.Gözlemeye benzetilebilir ayrıca.Bu yemeği özellikle kumsalda satıyolar,satan hatunlar genelde *gel canım benim ne satiyosun onları,Tr'ye gel manken ol* kafasında.Dikkat edelim,evet.

 İçinde domuz eti olur genelde.Fast food tarzı satılıyor.

 Tadı güzel,zaten bizim ağız tadımıza uygun.

  6)Kıbın:Bu da karay türklerinden gelme.Şekli şemali ve tadı kıymalı poğaçaya benziyor.Litvanyada Trakai'de halis kibin yapılır(karaylarin yaşadığı şehir,çok kalmadılar şimdi).Diğer şehirlerde bulması zor(eski şehre giden caddede bir tane mekan açmışlar,geçen gün gördüm,başka yok şehirde).

  Orijinali kuzu etinden yapılmadır,lakin tavuk ve domuz versiyonları mevcut.En güzel kuzu etiyle oluyor.

   7)Skruzdelynas:Bu bir tatlı çeşidi aslında da sorun bunu nasıl anlatacağımı bilememem.Kendisi kule şeklinde olup trilyon tane hamur işinin birbirine *yapıştırılması* ile oluşturulmuş,üstü bal kaplı,tepesinde az buz susam olan bir tatlidir.Her yerde bulunur.

 Tadını sevmedim,babasını da sevmezdim zaten.

  

 Yukarıda görülen malzeme kendisi oluyor.

  

  8)Varskes Surelis:Bunun ingilizcesi *curd snack* yani lor peynirli bir çeşit tatlı.Bütün baltık ülkelerinde+bazı eski sovyet ülkelerinde yapılır ve çatır çatır satılır her yerde.Milletin dediğine göre aslen sovyet yapımı bişey ve baya baya tüketilirmiş sovyetler zamanında.Resmi googledan çalıcam:

   

 Basitçe dersek,çikolata kaplı tatlandırılmış şekerli lor peyniri.Trilyon tane değişik aroması var(kivilisini bile gördüm).Tadı bana garip gelmişti ilk defa,sonra alıştım.Hani yoksa aramam kendisini.İlişkimiz o şekilde.Arada bizim hatun almasa kendisini görmicem yani.

   9)Gira:Geldik *komünist kola*sına.Bu içeceğe yakışan en güzel isim komünist kolası.Yapımı çok kolay(evde yapılabilir),alkolsüz bir içecek.Tadı bira/kola arası birşey.Litvanyada *gira*,genelde doğu avrupa ülkelerinde *kvas* denir.Bazı markalar bunun içine baharat falanda katıyor.

 Şahsen kendisini severim.

  Gira dışında ülkede ciddi bir bira kültürü mevcut.Şahsen birayla çok aram olmadığı için denemedim.En ünlüsü Svyturys adlı Klaipeda'da üretilen bir bira.

  Votka zaten her yerde,her şekilde tüketilmekte.Trilyonlarca çeşidi var.Daha dün kavun-karpuz aromalı %5 alkol içereninden aldım mesela.Likör gibi bişey.

 Ekmek konusuna gelirsek(bizim için hayati bi ürün abicim):

Fırın kültürü mevcut,her ekmeği bulabilirsiniz.Ama adamların geleneksel olarak tükettiği ekmek *siyah çavdar ekmeği*.İskandinavyada ve diğer baltık ülkelerinde de aynı.Neden böyle saçma sapan tatsız tutsuz ekmeği tüketiyolar bilemem.Beni alakadar etmiyo zaten.

Bu saydığım yemekler/içecekler en popülerleri,daha öncede dediğim gibi özel günlerde tükettikleri sürüyle yemek mevcut ama onlara denk gelemedik daha.

 Bu mutfak güzel ama en büyük sorunu baharat koymamaları.Kibin yaparken,Cepelinai vs. yaparken etin içine baharat koyulmuyor,sonuç olarak bir tat eksikliği sorunu yaşanıyor.Son zamanlarda bunu aşmaya başladılar gerçi.

 Hoş baharat konusunda adamları suçlayamazsın.Bu tür şeyler tarihten geliyor,litvanyanın ipek/baharat yolu üzerinde bulunmaması tamamen kendi şanssızlıkları.Yapacak birşey yok.

 Bunun dışında ülke genelinde italyan mutfağına(özellikle pizza) aşırı bir ilgi mevcut.Kaunasta en ünlüsü *pas paolo* denilen bir yer.Bunun dışında ülke genelinde yayılmış franchising tarzı çalışan mekanlar mevcut.

 Son olarakta,yemeklerinin çoğu diğer doğu avrupa ülkeleriyle benzer(özellikle polonya,tarihten geliyor bu olay).Çok öyle aman aman bir farklılık yok kibin dışında.

 Bu değişik bir başlık oldu.Hadi bakam iyi okumalar.