Gemideki emir-komuta zinciri

 Bilindiği üzere,orduda olduğu gibi,gemilerde de bir emir-komuta zinciri mevcut.Gerçi bu *komutan-er'den* ziyade,profesyonelce bir emir-komuta zinciri oluyo.Biraz saçma bi cümle oldu ama idare edin.

 Aslında bu zinciri anlatıcak çok güzel bir resim çekebilirdim gemideyken,ama güvenlik ihlali olacağından dolayı+bundan dolayı hakkımda dava açılacağından dolayı çekmedim o resmi(çok ciddi bi meseledir bu).

 Başlayalim.

 Cruise gemilerinde 3 temel bölüm bulunur.Bunlar:
-Köprüde çalişanlar(yetkili kişi kaptan):Celebrity gemilerinde alayı yunandır,kafa adamlardır.
-Otel operasyonları(yetkili kişi otel müdürü)
-Makina dairesinde çalişanlar(yetkili kişi baş mühendis)

 KÖPRÜ:
Köprü genelde 10.kattadır(en önde).
-Master(kaptan):Söylemeye gerek yok,geminin kaptanı.Geminin herşeyinden kendisi sorumludur.Bir satış elemanı olarak kendisini sadece mağazaları falan gezerken görürsünüz,meraba-meraba'dan öteye muhabbetiniz ol(a)maz.Ordudan örnek verirsem;bir er'in genelkurmay başkanını görmesi gibi bişey işte(biraz abartı oldu gerçi).

-Staff captain:Güvenlikten sorumlu 2.kaptan diyebiliriz kendisine.Genelde kaptanın kankası oluyo kendisi.Bizim gemidekiler,kaptanın çocukluk arkadaşı falandı.

-Safety officer:Aslında bu elemanda güvenlikten sorumlu.Ama ingilizce *safety/security* kelimeleri türkçede aynı anlama geldiği için,bunu açıklamak zor olucak biraz.Basitçe,bu eleman gemideki zorunlu eğitimleri verir,zorunlu tatbikatları falan ayarlar.Gemideki 3.kişi

-Navigational officer:Geminin rotasını ayarlayan kişi.

Bundan sonrada işte,3.kaptan,4.kaptan vs. diye gidiyo.

OTEL OPERASYONLARI:
 Bu aslında inanılmaz geniş bir bölüm.Cruise gemisinin olayı burası.Kendi içinde departmanları vardır,o departmanların içinde ayri departmanlar vardır.Otel operasyonlarını Otel müdürü idare eder,çok taşaklı bi adamdır.Basitçe,kontratınızın sancılı mı,eğlenceli mi geçeceğini belirleyen adamlardan birisidir.Bazısı çok kaprisli çıkar,bazısı tam kanka modundadır.Başlıca departmanlar:

 -Housekeeping:Basitçe bu adamlar geminin bakımını,temizliğini vs. üstlenirler.Başlangıç pozisyonu *cleaner*dır,yani temizlikçi.Daha sonra Asst.stateroom attendant(müşterilerin odalarını temizleyen kişiler) vs. diye yükselir.En kral parayı da bu adamlar yapar,bahşişlerden dolayı.Departman müdürü *chief housekeeper*dir,direk otel müdürüne rapor verir.Bu departmanın geneli hint,filipinli vs.dir.
 Cleanerların bazıları gemi personelinin odalarını temizlemeklede yükümlüdür.Basitçe staff kategorisi ve üstünün(müdürler vs) odalarını temizliyorlar(biz staff oluyoruz yani).Gemide yazılı olmayan kurallardan bir tanesi bu adamlara yaptıkları iş için belli miktarda para verilmesini içerir(15 gün için 20 dolar falan).

-Restoranlar:Bu adamların ne iş yaptığını anlatmıcam,zaten belli.Housekeepingle beraber,gemide en çok bunlar çalişir,paranın hasınıda bunlar yer.Giriş pozisyonu *snack attendant*tır(yani kominin komisi).Burayı restoran müdürü yönetir.Bu müdürün türk olma ihtimali her zaman vardır.Bu pozisyonla gemiden emekli(!) olanlar,genelde miamide,new yorkta falan kendi restoranlarını açıp,tecrübenin getirdiği paranın kaymağını yalar(bilerek böyle söyledim).Bu kaymak genelde villa,bmw vs. şeklinde oluyo farkettiyseniz.

 Gemilerde genelde açık büfe,asıl büyük restoran ve birkaç tane *speciality* restoran dediğimiz restoranlar bulunur.Speciality restoranlara gitmek için rezervasyon yapılması ve belli bir *dress code*la girilmesi zorunludur(kravat vs,şort/tshirtle giremezsiniz).Bu speciality restoranlar inanılmaz taşaklı olup,her biri ayrı bir atmosfere sahiptir(italyan/fransız/asya vs.).Gemi personeli buradan %50 indirim alır.

-Bar:Adı üstünde işte.Bar müdürü yönetir.Yeme içme müdürüne rapor verir.En ufak gemide 5-6 tane bar olduğundan dolayı büyük bir departman.

-Entertainment:Adı üstünde bu adamlar eğlenceyle uğraşir.Ufak departmanlardan birisi kendisi(geminin boyutuna göre değişir tabi).Gemideki eğlence baya çeşitli olduğu için,bu adamlarda ona göre çeşit çeşittir.Tiyatrocular,orkestra,acapella grubu(müziksiz şarkı söyleme,4 tane erkekten oluşur,değişik bişey yani,türkçesi ne bilmiyorum)ve daha adını hatırlayamadığım eğlenceyle ilgili herşeyle bu adamlar ilgilenir.Bu departmanı *cruise director* yönetir,otel müdürüne bağlıdır.Genelde amerikalı,kanadalı veya ingilizdir.Bu cruise director 30 sene boyunca hollywood filmlerinde dublörlük yapmış bi adam olabilir mesela.Tiyatrocular hariç,bu departmanda çalişanların geneli kafa insanlardır.Partileri bunlar organize eder,içkinin dibine vururlar.Tiyatrocular ve acapella grubu günün çoğu saati çalişmaz(provalar hariç),boş boş gezerler,onunla bununla muhabbet ederler.
 Tiyatrocular hariç dedim çünkü tiyatrocuların geneli hatun ve gay(hoş kendileriyle bi problemim yok)+göt kısımları tavanda olduğu için,bide üstüne sahte davranışlar/gülümseme vs eklenince,çok uğraşmak istemiyosunuz kendileriyle.
 Bide entertainment'a bağlı ufak bir departman var.Bu elemanlar Tv kayıdı falan yapiyo işte.Her geminin ayri bir televizyon kanalı var ve sürekli bişeyler dönüyo burada.Gemide neler oluyo vs. işte.

 -Guest Relations:Müşteri hizmetleri.Bünyesinde az kişi çalişir ama kilit departmanlardan birisidir.Daha basit bir şekilde anlatmam gerekirse,geminin kalbi burasıdır(müşteri memnuniyetiyle uğraştıkları için).Bitmek bilmeyen kaprise sahip gerizekalı amerikalılarla uğraşirlar.Eğer burada yakın arkadaşınız vs.çalişiyorsa,herşeyi size söylenmeden önce öğrenirsiniz(mesela ne zaman tatbikat olucak,acil bişeyler oluyo mu gemide vs).Bu departman vardiyali çalişir ve 7/24 açıktır.Giriş pozisyonu telefon operatörlüğüdür.Telefon operatörleri her türlü abuk subuk şeyle uğraşir.En basit örnek;gerizekalı amerikalının biri gecenin 3ünde arayip hamburger siparişi verebilir,veya gecenin 5inde arayıp ''odamı sel bastı'' diye bağırabilir.Departman müdürü *guest relations manager*dır.Otel müdürüne rapor verir.Genelde otel müdürüne en yakın insandir kendisi.

-Mutfak:Adından belli olacağı üzere,bunlar yemekleri yapar.Mürettebata yapılan yemeklerdende bunlar sorumludur.Çalişanların %90i müşterilerle muhatap olmaz(bazen şov yapmak için mutfaktan çıkarlar gerçi).Bu departmanı *executive chef*,yani baş aşçı yönetir.Bu elemanlar kitap yazacak kadar taşaklıdır genelde.Restoran müdürüyle kanka modunda çalişirlar.Yeme içme müdürüne rapor verir.

-Financial:Muhasebe departmanı.2 bölümü vardır;müşterilerle ilgilenenler ve gemi personeliyle ilgilenenler.Financial controller tarafından idare edilir,direk otel müdürüne bağlıdır.Mesela doları euroya mı çeviriceksiniz? Bu adamlara gidiyosunuz.

-Revenue partner(kar ortakları):Geldik benim bulunduğum departmana.Revenue partnerlar gemi şirketi için çalişmaz,kendi şirketleri vardir.Yaptığınız kar'ın bir kısmı gemi şirketine gider,diğeri kendi şirketinize.Ama bu bölümleri yöneten müdürler hem OMM(onboard marketing manager),hemde kendi şirketlerine rapor vermekle yükümlüdür.Bunun dışında hem gemi şirketinin,hemde kendi şirketlerinin kurallarına uyman zorundadırlar burada çalişanlar.Revenue partnerlar gemi içinde OMM'e bağlıdır.Bu elemanlar genelde kemal sunalın dedigi gibi *ibne gibin,puşt gibin bişey*dir.Bunun nedenide,OMM'lerin sabit bir maaşı olmaması,sizin gibi komisyon almasıdır.Hele birde ingilizse,o kontrat bitmez.

 Revenue partnerlar kendi içlerinde ayrılıyor tabi.Her birini farklı şirket yönettiği için.

 Photo gallery:Fotoğrafçılar burada çalışır.IMAGE denilen bir şirket yönetiyor bunları.Revenue partnerlar içinde en az para alanlar bunlar.

 SPA:Bu da adı üstünde saunadır,masajdır,bakım ürünleridir vs. gibi hizmetleri olan bir bölüm.Steiner adi verilen bir şirkette çalişiyor buradakiler.Çalişanların geneli güney afrikalı beyazlardır,hepside hatundur.Gemideki erkekler tarafından çok sevilir kendileri(neden acaba bi düşünün bakalım).Spa,gemi limanda olduğu zaman bile çaliştiği için,bunlar çok çalişir,çok para alır.

 Casino:Bunlar aslında başka bir şirkete bağlı değil,gemi şirketi için çalişiyorlar.Ama revenue partner olarak geçiyor.Ne yaptıklarını anlatmama gerek yok heralde?

 Shore Excursions:Bunlarda casino gibi.Yaptıkları iş limanda turların ayarlanmasını sağlamak,tur rehberlerini ayarlamak vs.Eğer burada çalişan bir tanıdık varsa,limanda yapılan belli turlara eskort olarak beleşe katılabilirsiniz.Eskort olmanın belli bir sorumluluğu var tabi(rapor yazmak,vs).

 Shops:Burası da bizim mekan.Cruise gemilerindeki mağazaları yöneten 2 şirket bulunur.Bunlardan en büyüğü starboard(80 küsür gemi),ikinciside harding brothers(bunlar ingiliz).Orta ve ufak gemilerde tek bir katta,büyük gemilerde 2 katta mağazalar bulunur.

 Online: Bunlarinda ayrı şirketi yok,gemiye bağlı olarak çalişiyorlar.Gemideki internet cafeyi,bilgisayar bazlı sorunları falan bu elemanlar çözer.Büyük gemilerde apple vs. ürünleri satan yerlerde oluyor.Genelde boş boş otururlar.

 Revenue partnerlar genelde geminin büyüklüğüne bağlı olarak tek veya iki katta bulunabilir.Genelde *mağazalar,daha sonra casino,daha sonra photo gallery* olarak ilerliyor.Buradaki maksat müşteriler her aradığını bulsun,parayı harcasın vs. diye.Bütün cruise gemilerinde tiyatronun çıkışı direk mağazalara bakar.Sebebi ise,tiyatrodaki şov bittikten sonra 300 den fazla kişiyi mağazalara,daha sonra casinoya vs. yönlendirmek,paranın dibine vurmaktır.

 Bunun dışında revenue partnerlarda çalişanlar *staff* kategorisinde olduğu için bazı ayrıcalıklara sahiptirler.Bu ayrıcalıklar baya taşaklı olabilir.Mesela müşterilerin gidebildiği açık büfede yemek yiyebilmek(bu inanılmaz önemli bi olay),gemideki her türlü cafe'den vs. faydalanabilmek,yine sadece müşterilerin gidebildiği fitness centera gidebilmek,spa'dan yararlanabilmek,gemideki *speciality restoran* denilen özel restoranlara gidebilmek bunlardan sadece birkaç tanesi.Ha bu olay şirketten şirkete göre değişir ve bu ayrıcalıklar bazı durumlarda kısıtlanabilir.Eğer açık büfe doluysa giremezsiniz,gemide salgın varsa(ki oluyor) otel müdürünün direktifleri doğrultusunda yine kısıtlanabilirsiniz.Bunların dışında,açık büfedeki personel ilk müşteriyle,daha sonra sizinle ilgilenmek zorundadır ve müşterilerin bulunduğu alanlarda 4 kişiden fazla oturamazsınız(restoranlar hariç).

 Özel olarak geçersek,otel operasyonlarında birkaç tane önemli insan var:
-Yeme içme müdürü:Bu adam önemli çok.Restoran,mutfak ve bar'ı yönetiyo kendisi.Ayrica kendisi mürettebatında yemeklerindende sorumlu olduğu için,eğer kendisiyle kanka olursanız bir telefonla çoğu şeyi halledebilir sizin yerinize.Basit örnek:1-2 haftadır personel yemekhanesindeki reçel çeşitleri azalmıştı,önceki kontratımdan da tanıdığım yeme içme müdürü gelmişti gemiye,yönettiğim mağazaya geldiğinde çıtlattım böyle böyle diye.1 telefon,sonraki gün reçeller yemekhanedeydi.
 Normal şartlar altında bunu insan kaynakları müdürüne söyleyeceksiniz,o da bilmemne supervisor'una söylicek,arada kesin bişeyler unutulacak,o iş olmayacaktı yani.
-Otel müdürü
-Guest relations manager,yani müşteri ilişkilerinden sorumlu müdür
-Omm,yani onboard marketing manager:Dedigim gibi,bu eleman ibne gibin puşt gibin bişey.
-Chief housekeeper:Bu da işte odaların temizliğinden falan sorumlu

 Böylece otel operasyonlarını bitirmiş oluyoruz efenim.Belki unuttuğum bikaç bişey vardır,onlarıda artık hatırlayınca yazarim.

 MAKİNE DAİRESİ:
Bu adamları ortalıkta görmezsiniz,zaten makine dairesine girmenizde yasaktır.Kendi içlerinde ayrı bölümleri mevcut,1.elektrikçi,2.elektrikçi,yağcı vs. gibi.Her an herşey başlarına gelebilir(son kontratımda makine dairesinde patlama oldu mesela,2 tane bulgar eleman öldü).Başmühendis tarafından yönetilir.

 Departmanlar aşağı yukarı bu şekilde.Hiçbir kategoriye girmeyenlerde var tabi.

-Human Resources:Adı üstünde insan kaynakları.Mürettebatla ilgilenirler.Bunlar 4 kişidir aslında;

 Crew welfare officer:Personel için gerekli ürünleri satar(şampuan vs.),partileri organize eder,mürettebatın her türlü şeyiyle bu ilgilenir işte.

Crew administration:Bu elemanda bürokrasiyle ilgilenir.Kontrat biticek ama avrupada iniceksiniz,e süper uber türk vatandaşısınız,schengen vizesi mi lazım? Bu elemana başvuruyosunuz.

 Training&Development Manager:Bu eleman eğitimle ilgilenir.Gemiye ilk bindiğiniz zaman gerekli eğitimleri bu eleman verir (sexual harassment,ethics,vs).Genelde amerikalı/kanadalıdır.

 Human Resources Manager:Bu da insan kaynakları müdürü.Direk kaptana bağlıdır,mürettebatın herşeyiyle o ilgilenir,istediğiniz zaman gidip muhabbet edebilirsiniz,dertleşebilirsiniz vs.Bir nevi psikologdur.Ayrica mürettebatın yaşam alanıyla da bu eleman ilgilenir.Mesela yeni çamaşır makinası mı alınacak? bu elemana gidiyosunuz.

 Ayrica insan kaynakları bölümü mürettebatın eğlencesinden falanda sorumludur.Arada bir tombala düzenlerler,kazanırsanız yüklü bi miktar alabilirsiniz.Ben ilk kontratımda 5000 doları 1 sayıyla kaçırmışım,sonraki kontratta tutturdum 1000 dolar aldım.

-Security:Adı üstünde güvenlik.Ufak bir departmandır.Gemiden çıkışta gerekli belgeleri kontrol ederler,gemiye girişte güvenlik kontrolünüde bu adamlar yapar,bu güvenlik kontrolü gittiğiniz yere göre değişir.Karayiplerde uyuşturucu için özel kontrol yapılırken(ayakkabı vs. çıkartmaca),avrupada *koy götüne* anlayışı hakimdir.
 Güvenlik görevlileri genelde filipinli/hintlidir,gemi denizdeyken hiçbişey yapmazlar devriye gezmekten başka.Gerekli rüşveti verirseniz,gemiye yiyecek falanda sokabilirsiniz(extrem olmadığı sürece,ben donut sokmuştum mesela).
 Genelde bu departmanı yönetenler israillidir.En basit şekilde,baş güvenlik görevlisi eski bir mossad ajanı olabilir,veya israil ordusunda görev yapmış emekli albay vs.Direk Staff captain'a bağlıdırlar.

 -Laundry:Bu adamların görevi -adı üstünde- her türlü çamaşırı yıkamaktır.Gemi personeli ve müşteriler için ayri odalar mevcuttur.Bunların hepsi çinlidir,çok azı ingilizce bilir.%90ının kontratı çamaşır odası/kendi odası arasında geçer.Her gün astronomik miktarlarda çamaşır yıkarlar(istatistiği vardı ama hiç uğraşamicam şimdi bakmakla).Çamaşırlık devasa bir mekandır,hayvan gibide ses gelir.Laundry master tarafından idare edilir(buda çinli tabi).Anlamadığım nokta bu elemanda neden bu kadar çok apolet olduğudur.

 Departmanlar kabaca bu şekilde.

Eğer bir sorununuz varsa,bu emir komuta zinciri içinde çözmeniz gerekir.Yani ilk önce müdürünüzle konuşucaksınız,sonra müdür kendi üstüyle konuşucak(bu bizim için OMM oluyor),eğer sorunu omm çözemezse,o otel müdürüne söylüyo vs.Ha uzun bir emir komuta zinciri olduğu için arada tabi unutulabiliyo falan.Onada yapicak bişey yok.

 Ha tabi bu arada kalan müdürlerden birisini kanka modunda tanıyosanız,o zaman bu zincir bozulabilir rahatça.

 Uzun oldu,arada unuttuklarım falan vardır illaki.Hadi bakam iyi okumalar.