Gemi adamları için Dövizli Askerlik işlemleri

 İddiaya girerim ki(kolasına tabi) bu başlığı beklemiyordunuz.Şaşırtmayı severim dicemde,zaten Taylanda gitmeden Hırvatistan vizesini yazmıştım,e onun devamı oldu bu.
 *Bangkok yazısı nerde olm* diyenlere ise,şehre yanlış zamanda gittiğimi,dışarıda gezemediğimi(40 derece ve ciddi anlamda fırın) söylersiniz artık.Kışın gidicem bi daha gidersem güneydoğu asyaya,mal değilim yani.

 Bu an zurnanın zırt dediği andır,gemide çalışma sebeplerinden birisidir,çok önemlidir,vs vs.Türkiyede bir erkeğin hayatı *askerlik öncesi-sonrası* diye ayrılır bilindiği üzere.Bazıları bu arayı 12 ay uzatır,bazıları elçiliğe gider.Hayır yapanla dalga geçmiyorum,herkes ülke dışına çıkacak,gemide 3 sene çalışacak veya ülke dışında 3 sene yaşayacak diye bir kaide yok.

 Bu başlıkta gemi adamlarının askerlik işlemleri nasıl yapılır,para nereye ödenir,yönetmelik nedir,nelere dikkat edilir vs vs. konularını işlicez.Ayrica bu konuda Türkiyede yazılmış en kapsamlı rehber olacak bu başlık.Başka yok hadi iyisiniz.
 Hoş milli savunma bakanlığı bunu madde madde yazmış ama cruise'da çalışanlar için durumlar biraz değişik tabi ki.

 Basitçe dövizli askerliği 3 ana bölümde inceleyebiliriz:
-Belgelerin hazırlanması,nelerin istendiğinin teyit edilmesi,elçilikten randevu alınması.
-Elçiliğe gidilmesi,belgelerin onaylanması
-Paranın yatırılması,geçici tezkerenın alınıp,milli savunma bakanlığının onaylamasının beklenmesi(1 hafta dendi bana,bakıcaz).Akabinde bağlı bulunan askerlik şubesine gidilmesi ve muafiyet belgesinin alınıp,imzalanması.

 Gemi adamı olarak dövizli askerliğe başvurmak isteyenleri kabul eden belli elçilikler var.Türkiyeye en yakın olanları Selanik-Atina-Piredeki dış temsilcilikler.Ben tabi standartların dışında kararlar vermeyi seven sorunlu birisi olarak Zagreb'e gittim.İyi ki de gitmişim diyorum şimdi.Şehir güzel,elçilik merkezi yerde,gelen kimse yok(2 gün full ordaydım,bir tane tc vatandaşı gelmedi),ilgi alaka gayet güzel,Zagreb zaten güzel vs vs. diyelim.Tabi bu işin bazı eksileri oldu,onu da yazıcam.
 Genel bir kural olarak kıyısı olan ülkelerdeki elçilikler yapabiliyor bunu.

 Bu işi yapmak için 2 şart mevcut:
1)Ülke dışında toplam 1095 gün çalışmak ve bunu belgelemek.En önemli(bakın en önemli dedim) belge gemi adamı cüzdanındaki gemiye giriş-çıkış damgalarıdır.
2)Bir takvim yılı(1 ocak-31 aralık arası) içinde,toplam 6 aydan fazlası Türkiyede geçirilirse,dövizli askerlik yanar gibi oluyor.O çalışılan yıl sayılmayacağı için,ekstradan çalışıp 1095 günü tamamlamak gerekiyor.Zagreb büyükelçiliği bu kuralı *türkiyede 6 aydan fazla kalmak* şeklinde algıladığı için,benim iş tehlikeye girmişti,imdadıma resmi gazete yetişti,hallettik(diyecem de,nasıl ecel terleri döktüğümü ben bilirim,ömrüm 20 sene kısaldı).
 Bu ikisi inanılmaz önemli.İnanılmaz'ı boldladım farkettiyseniz.Başvuru sırasında büyükelçilik çalışanları bu iki duruma bakacaklar sadece.

 Gerekli belgeler kısmı baya bir karışık.Konsolosluk.net'teki belgeler yük gemilerinde çalışanlar için.Eğer Cruise gemisinde gemiadamı cüzdanıyla çalışılıyorsa,şu belgeler gerek:
 -TC ve yabancı ülkeden alınmış gemiadamı cüzdanı:En önemli şey gemiye giriş-çıkışların cüzdana işlenmiş olması,eğer işlenemediyse(ki vardı bende) çalışılan gemiden *service certificate,disembarkation certificate* tarzı belgelerin alınmış olması.
 MSC'de iken son 2 gemiyi panama gemiadamı cüzdanına yazmadılar,yukarıda yazdığım belgelerle kurtardım.Çalışılan süre belgelenemiyorsa,geçmiş ola.
 -İş kontratları ve çalışılan şirket(ler)den alınacak employment letterlar(yani bu adam bizde şu şu tarihler arasında çalıştı diyen belge).
 -Pasaport ve kimlik fotokopisi.
 -Gemiden alınacak diğer belgeler.Mesela service certificate,zamanında vize almak için port agenttan yollanmış belge,aklınıza gelebilecek resmi olacak herşey eklenebilir.Bu konuda kesin bir kural yok.
 -2 tane fotoğraf.
 -E-Devletten alınmış yurda giriş-çıkış belgesi.Bu yazmıyor hiçbir yerde,hatta telefonla falanda söylemediler,son gün rastgele aradığımda *alsanız iyi olur* denildi.Sonuçta hayat kurtardı.
 Zannedersem tc.kimlik no girildiğinde elçilikte çalışanlar ülkeye giriş-çıkışı göremiyor(ben sülaleye kadar görüyorlar zannediyodum),emniyetten istiyor bunu,emniyette eksik veriyormuş(kendileri dedi).Alın bunu yani.

 Her iş kontratını ayrı ayrı dosyalamanız önerilir eğer çok şirket/gemi değiştirildiyse(aha bu ben).Sebebi ise çalışılan günlerin inciğine,cıncığına kadar hesaplanacağından dolayı hangi gemide ne kadar çalıştın,ne zamana kadar çalıştın sorularıdır.Dalga geçmiyorum,kağıda *gemiye giriş tarihi-çıkış tarihi,şu yılda şu kadar trde kalmış* vs. hepsi yazılıyor ve gün gün hesaplanıyor.Matematik sorusu çözüyorsunuz.
 Başka önemli birşeyi söylüyorum:
Türkiyedeyken eğer başka bir ülkeye tatile giderseniz,o süre Türkiyede geçmiş sayılıyor.Çok çok önemli bu.

Bunun dışında eğer gemi adamı cüzdansız ABD gemilerinde çalışıldıysa(starboardda çalışanlar için genelde bu,yani benim ilk 11 ayım),bu çalışılan süre sayılıyor,prosedürü şöyle:
 Bu durumda sizin yasal pozisyonunuz gemi adamı değil,ABD'de çalışan oluyor.Elçiliğin verdiği C1-D vizesi çalışma izni yerine geçiyor ve eğer burada çalışılan süreyle gemi adamı olarak çalışılan süreyi toplayıp,askerlik işini yapacaksanız,o şirketin bağlı olduğu konsolosluğun sizin gideceğiniz konsoloslukla iletişime geçip belgeleri yollaması ve onlara resmi yazı yazması gerekiyor(arayınca prosedür söyleniyor zaten).Miami Başkonsolosluğu bu konuda gayet bilgili ve çok güzel çalışıyorlar.
 Eğer sadece 1095 gün sadece C1-D vizesiyle Miami'de merkezi olan bir şirkette gemi adamı cüzdansız çalıştıysanız(ki cruise şirketlerinin genelidir) yapılacak tek şey iş kontratlarını+şirket yazısını götürüp,parayi vermekten ibaret.Belgeler minimumda yani.Başvuru yapıldığında eğer vizenin süresi geçmişse,kabul edilmiyor yalnız.
 Bu konuda milli savunma bakanlığının websitesinde yazana inanmayın.Orada sayılamaz diyor,yok öyle birşey.Aslında sayılmıyor,ABD çalışma vizesi verdiği için bu konuda istisnadır diyelim.

Benim ABD'de çalıştığım ilk 11 ayı saydırmıştım zaten(bkz.new york başkonsolosluğunda askerlik tecili,sonra benim belgeleri Miamideki başkonsolosluk almış),yaptığım şey Miamiyi aramak,sonra zagrebi aramak,birkaç dilekçe yazmak,birkaç dosyayı postalamaktı,azıcık pahalıya patladı gerçi.
 Resmi yazı geldikten sonra da,atladım gittim Zagrebe.Bu arada zagreble sürekli telefon görüşmesi yapıldığını,gerekli belgeleri öğrenmek için new york başkonsolosluğuna,londra büyükelçiliğine falan mail atıldığını ve yazışıldığını söylemem gerek.Öyle mal gibi atlayıp gitmeyin,elçiliği arayin,belgeleri söylesinler çünkü dediğim gibi ucu açık bunun.

1.Gün,sabah 9.30-12.00:
 Sinir,stres ve bilimum negatif duyguyla(açıklanamaz bu,bilen bilir) elçiliğe gidilir,benimle ilgilenecek kişinin odasına girilir,yan odada o sırada yeni bakanlar açıklanmaktadır.
 Sabah 9.30dan 12'ye kadar belgeler incelenir,soru-cevap yapılır,birkaç kez sigara molasına çıkılır,gün sayımı yapılır.
 Burada biraz detaya gireyim.Özellikle ve özellikle gün sayımı konusunda gemi adamı cüzdanlarını kullandık,yarım kilo belgeden sadece cüzdanlara ve şirketlerden alınmış iş yazılarına bakıldı,hazırladığım dosyalardaki belgelerin çoğunluğuna bakılmadı(ABD vize başvurusu gibi oldu bu).
 Gün sayımı olayını ben gelmeden yaklaşık 5 kere yaptığım için,2013-2014te sıkıntı olduğunu biliyordum.Yani Temmuz 2013'te Tr'ye gelmişim,Şubat 2014'te çıkmışım,toplam 210 gün falan yapıyor Tr'de geçen süre,lakin yeni yıla girince 6 aylık sürenin tekrar başladığı konusunda hemfikir olamadığımız için,bünyeye gelen ekstra stres,yük vs.
 Ki 6 aylık süre tekrar başlasa bile,temmuzdan yeni yıla kadar geçen sürede Türkiyede 177 gün kalmışım,yani mal gibi 3-4 gün daha kalsam,askerlik yanacak.
 Hayatımı değiştiren olaylarda her zaman ballı olmuşumdur gerçi.
Bu konuda emin olamadığımız için sigaraya çıkılır(ki içmem,maksat muhabbet olsun),memur *büyük ihtimal reddedicez başvurunu* der,kaynar sular dökülür,surat düşer,her zaman b-c-d-e planı olan bendenizin bununla alakalı başka bir planı yoktur çünkü.Sonuçta memurunda yapacağı birşey yok,başvuruyu öyle alırsa,milli savunma bakanlığı teyit ederken olayı çakıp,6 ay sonra askere alabilir beni(ki hakikaten 'böyle alırsak 6 ay sonra askere girersin,teyit edelim,sende önüne bak denildi bana').Elçilik memuru *biz başka bir elçiliğe sorucaz onlar çok yapıyo bunu,öğleden sonra 14.15te buluşalım* der,çıkılır.

 Öğlen 12.00-14.15:
Öğle arasında eve koşar adımlarla gidip,*lan takvim yılıydı hacı bu,eminim,okudum* diyerekten,google'ın ağzına yüzüne vurulmaya başlanır.
 Resmi gazetede yayınlanmış olan *dövizli askerlik* bölümü bulunmuş,bölümde *takvim yılı* denilmektedir.
 *Oy oy oy,şansa bak lan* denilerek,elçiliğe gidilir.

 Öğleden sonra,14.15-15.30:
Memura resmi gazetenin linki verilir,teyit etmek için dış işleri aranır,teyit alınır,*hadi geçmiş olsun* lafı duyulur.Tek sıkıntı Türkiyede kalınan süredir çünkü.
 Sonrasında nasıl para yatırılacağı öğrenilir ve eve gidilir.

2.Gün,Sabah 8-12.00:
 Dövizli askerliğin tamamlanması için 1000 euronun merkez bankasına yatırılması gerek.Öyle *geçmiş olsun*larla olmuyo yani.Devlet bu,para ister.
 Yani bir hırvat bankasında(zagrebacka banka) hesap açılıp,1000 euro konsolosluğun verdiği Iban hesabına yatırılacak lakin burası balkanlar cicim,bürokrasi var.
 Sabahın 8.30unda Zagreb şehir merkezine otobüsle yarım saat uzaklıkta(burası için uzak yani) bulunan vergi dairesine(porezna uprava) gidilir,banka hesabı açmak için OIB adı verilen numara lazım.Giderken tükenmez kalem götürün yalnız.
 Ankaradaki adliye sarayına benzer bir binaya girip,5. kat,529.odaya giriyorsunuz ve eleman size form doldurmanızı söylüyor.Pasaport gerekiyor ayrıca.
 Formu doldurduktan sonra *hacı ben 2 gün sonra gidicem,acil lazım* derseniz,hemen veriyor,yoksa herifin yanında 5 kilo kağıt var sisteme girilmeyi bekleyen.
 10 dakika sonra resmi bir evrakla alıyorsunuz bu numarayı.Bu numaranın olayı TC Kimlik no'sunun,Hırvatistan şubesi olması.Garip bir şekilde turistlerde alabiliyor.Genelde AB ülkelerinde oturum izni olması gerek bu tür numaraların alınması için.
 Neyse.
OIB alındıktan sonra,bankaya gidilip bir 45 dakika beklendikten sonra(sıkıntıdan öldüm yahu)muhtemelen Türkiyeye gelse modellikten milyonlarca lira kazanabilecek bir hatunla hesap açıp,parayı aktarıyorsunuz.Verilen dekont Tr'dekiler gibi değil,bildiğiniz A4 kağıdı.Toplam 3 tane kağıt veriliyor.
 Bu işlemleri 11'e kadar bitirdim.Elçiliğe gidip dekontu da verince,bir yarım saat-45 dakika bekliyorsunuz ve size resmi bir evrak veriliyor(geçici tezkere diyelim,askerlik tecil edildiğinde verilen evrağın aynısı aslında).Evrağı imzalayıp,kopyasını alıp,*1 haftaya millet savunma bakanlığı onaylar,e-devlette çıkar* diyen memurla helalleşip,işi bitiriyorsunuz.
 Bu arada imzaladığınız evrakta cruise'daki gibi öyle *garson,barmen,satış elemanı* falan yok.Süper devletimiz tanımıyor bile bunları,*gemi memuru* olarak basılıyor evrak.Yani devletin gözünde siz 3 sene cruiseda gemi memuru olarak çalışmış bir insansınız.
 Gemi memuru nedir yahu?

 Güncelleme:Geçici tezkereyi alınca iş bitmiyor.E-devlette gözükmediği için,yaklaşık 1-2 hafta sonra bağlı bulunan askerlik şubesine gidip(kimlik ve elçilikten verilen belgeyle) muafiyet belgesinin alınması gerekiyor.Resmi bir belge bu,4 tane evrağa imza atiyorsunuz,her birini farklı yerlere gönderiyorlar,sizde de bir kopyası oluyor.

Bu arada her ülkede bankaya yatırılmıyor.Bankacılık sisteminin sağlıklı işlemediği ülkelerde paranın Türkiyeden yatırılıp,dekontun büyükelçiliğe ulaştırılması gerekiyor -ki afrika ülkeleridir bu kesin-.Alternatif olarak eğer yukarıda yazdığım gibi OIB numarasıyla falan uğraşmak istemeyenler ve *olm bak hakikaten 3 sene çalıştım,hayır diyemezler* diyenler,Türkiyeden yatırıp,dekontu alıp işi bitirebilirler.Veya aynı şekilde Türkiyeden yatırılabilir,bizimkiler parayı görsün yeter.

Baya karışık oldu,farkettim,lakin dövizli isteyenler için bu nasıl kolaylaşır,onu da yazayım:
 -1095 günü doldurana kadar aynı şirkette çalışın,Türkiyedeki kalış süreniz bir takvim yılı içerisinde sadece birkaç ay olsun.
 -Şirket değiştirmeyin,gemiadamı cüzdanı değişir,Trde çok beklersiniz falan,karmaşık olur herşey.
 -Özellikle C1D vizesiyle çalışıyosanız,3 seneyi doldurana kadar çalışın,yarım saatte halledin askerliği.

 Karışık oldu farkettim,bundan dolayı belgeleri yazayım da,millet anlasın.
Cruise gemisinde 3 sene gemiadamı cüzdanı ile çalışan kişilerden istenen belgeler:
 -Pasaport:Fotokopilerde lazım.
 -Gemiadamı cüzdanı:Yine fotokopilerde gerek,yabancı veya türk olması farketmiyor,ne varsa götürün.
 -İş kontratları ve çalışılan şirketlerden alınacak *employment letter* dediğimiz,*panpa bu adam şu gemilerde şu şu tarihler arası çalıştı* diyen belge.
 -2 tane vesikalık fotoğraf
 -Gemide çalıştığınızı belgeleyecek diğer evraklar.Bu gemiden çıkışta kaptan tarafından verilecek *service certificate* olabilir,*disembarkation letter* olabilir,resmi,damgalı ve imzalı her belge olabilir.Bunlar destekleyici belgeler,yani gemiadamı cüzdanında sorun çıkarsa,açıp koyarsınız *kardeş bak çalışmışım al sana belge* diye.
  Bu liste elçilikten elçiliğe değişebilir.Gitmeden önce elçiliği arayın.

 Cruise gemisinde GEMİADAMI CÜZDANSIZ(Genelde amerikan gemileridir) çalışan/çalışmış kişilerden istenen belgeler:
 -Pasaport:Fotokopilerde lazım.
 -ABD C1-D vizesi ve fotokopisi:Başvururken bu vizenin süresinin geçmemiş olması gerekiyor.
 -İş kontratları
 -Şirketten alınmış *employment letter*
 -2 tane vesikalık fotoğraf
 -Gemiden çıkarken ekstra belge falan verdilerse,onlarda götürülebilir.
Genelde bu işlemi Miami başkonsolosluğu yapacak.Burada C1-D vizesi *ABD çalışma izni* yerine geçer,Gemiadamı gibi işlem görmezsiniz.

 Şöyle bir gerçek var;
Askerliğin her zaman gereksiz olduğunu,bunun bir meslek olduğunu ve profesyonel olan kişiler tarafından yapılması gerektiğini söylemişimdir.Lakin bu dövizli askerlik meselesi devletin sadece kasasını doldurmak için çıkarttığı *yasal rüşvet* gibi geliyor bana.
 Bu da askerlik anısı:

Ayrıca insanı ne kadar mutlu ediyomuş,pamuk gibi ediyomuş valla.Artık önüme bakıp,istediğimi yapabilirim -bende plan bitmez-.1 hafta sonra E-Devletten onaylı tezkereyi alınca tamamen bitmiş olacak.

 Zagreb Büyükelçiliği çalışanları da gayet tatlı ve muhabbeti bol insanlar olarak kayda geçsin.Hiçbir tanışıklığımız olmadığı halde gayet yardımcı olmaya çalıştılar.

 Hadi geçmiş ossun,geçirenler sağolsun.